రాచకొండ రాజుల్లో సర్వోత్తముడైన సర్వజ్ఞ సింగ భూపాలుడి రసార్ణవ సుధాకరం అలంకార శాస్త్ర గ్రంథాల కోవలో మేలైంది. దీన్ని తెలంగాణ సాహిత్య అకాడమీ మళ్లీ అచ్చువేసింది. సింగభూపాలుడు మహాపండితుడు. శ్రీనాథుడంతటివాడు ఆయనను ‘ఎటుల మెప్పింతువో’ అని సంశయించాడు. అంతటి కవి, నాటక కర్త, అలంకార శాస్త్రవేత్త అయిన సింగభూపా లుడు రంజక, రసిక, భావకోల్లాసములనే మూడు భాగాలుగా రాసిందీ గ్రంథం. వివిధ అలంకార శాస్త్ర గ్రంథాలు, అనేకంగా కావ్యాలు పరిశీలించి, కావ్యోదాహరణలతో దీన్ని రచించాడు. రచనా కాలం క్రీ.శ. 1390 ప్రాంతం. ఈ సంస్కృతాలంకార శాస్త్ర గ్రంథాన్ని తెలుగు టీకతో బులుసు వేంకటరమణయ్య నాడు ప్రచురించారు. ఇన్నాళ్లకు డా।। రంగాచార్య, ప్రచురణ, శాస్త్రగ్రంథ, ప్రభువుకు సంబంధించిన వివరాలతో ఒక పీఠిక సంతరించి శుద్ధప్రతిని తయారుచేసి అందించారు.

- డా।। సంగనభట్ల నరసయ్య

పిల్లలకు చదువంటే ఎందుకు కష్టం? ప్రాథమిక విద్యను అభ్యసించడానికి వారెందుకు ఇబ్బంది పడుతున్నారు? వారికి చదువుమీద ఏకాగ్రతను ఎలా కలిగించాలనేది ఈ పుస్తక ముఖ్యోద్దేశం. పిల్లలకు ఎలాంటి శిక్షణ లేకుండానే ప్రాథమిక జ్ఞానం అబ్బుతుంది. శిక్షణ ద్వారా ద్వితీయ జ్ఞానం అలవడుతుంది. ఎంతో ముఖ్యమైన ద్వితీయ జ్ఞానాన్ని నిర్బంధించి బోధించకుండా, బోధనా పద్ధతులను సరళతరం చేయాలి. దాని వల్ల వాళ్లు ఒత్తిడికి గురికాకుండా విద్యను అభ్యసిస్తారు. అలాగే, దృశ్య శ్రవణ పద్ధతుల్లో బోధించడంవల్ల పిల్లల్లో జ్ఞాపక శక్తి పెరుగుతుంది. ఇలాంటి సూచలను, బోధనలో మార్గదర్శకత్వ సూత్రాలను తల్లిదండ్రులకు, ఉపాధ్యాయులకు అందించారు రచయిత. విద్యావేత్తల సిద్ధాంతాలను స్పృశిస్తూ పిల్లలు ఏకాగ్రతŸతో చదవడానికి తగిన ఉపాయాలను తెలియజేశారు.

- శ్రీస్వామి
 

ఒక చక్రవర్తిగా, అసమాన వీర పరాక్రమశాలిగా, సాహితీ సార్వభౌముడిగా, సాహిత్య కళాపోషకుడిగా కృష్ణరాయల వ్యక్తిత్వాన్ని సమగ్ర దర్శనం చేయించే పొత్తమిది. చరిత్రను విస్మరిస్తున్న వర్తమాన తరానికి ఇలాంటి విశ్లేషణాత్మక గ్రంథం చాలా అవసరం. రెండు దశాబ్దాల జనరంజక ప్రజాపాలన ద్వారా కృష్ణరాయలు చరిత్రలో నిల్చిపోయాడు. నాటికీ, నేటికీ ఒక ఆదర్శ పాలకుడిగా ప్రజల హృదయాల్లో చెరగని ముద్ర వేసుకున్నాడు. మూరురాయగండడు శ్రీకృష్ణదేవరాయలులో రాయల పూర్వచరిత్ర, బాల్యం, విద్యాభ్యాసం, రాజ్యాభిషేకం నుంచి.. చరిత్రలో ఆనెగొంది స్థానం వరకు 39 శీర్షికలతో సమగ్రమైన విశ్లేషణ కొనసాగింది. తన 45వ ఏట కన్ను మూసేదాకా దక్షిణ భారతాన్ని ఏకఛత్రాధిపత్యంగా ఏలిన రాయల జీవిత ఘట్టాలు అన్నింటినీ చక్కగా అక్షరబద్ధం చేశారు రచయిత. 

 - డా।। రాధేయ

ఆధునిక సరళ తెలుగు వచనంలో ఇప్పుడు కొండంత సాహిత్యం సామాన్యుల్ని సైతం మురిపిస్తూందంటే దానికి మూలకారకులు ప్రాతస్మరణీయులు తెలుగు భాషా వైతాళికులు గురజాడ, గిడుగు. వీరి గురించి పూర్తి వాస్తవాలు చాలామందికి తెలియవు. గురజాడ అనగానే కన్యాశుల్కం అందులోని కొన్ని సంభాషణలు, పాత్రలు, గుర్తొస్తాయి. ‘దేశమును ప్రేమించుమన్నా’- ఇదీ గుర్తుకొస్తుంది. వ్యావహారిక భాషకోసమే కాకుండా ఆయన విద్యావ్యవస్థలో మార్పు కోరి నిర్మాణాత్మక కృషిచేశారు. ‘ఎలిమెం టరీ, మిడిల్, హైస్కూలు విద్య నుంచి కాలేజీ పాఠ్యాంశాల్ని వేరుచేసి పరిశీలిస్తే తీర్థానికి తీర్థమే ప్రసాదానికి ప్రసాదమే’ అని నొక్కివక్కాణించారు. మాతృభాషా బోధన గురించి గిడుగు చేసిన కృషి గురించీ కొందరికే తెలుసు. ఇలాంటి అపూర్వ విషయాలు.. పరిశోధనాత్మక వ్యాసాలుగా ఈ పుస్తకంలో కొలువు దీరాయి. భాషాభిమానులకు ఇదో కరదీపిక.  

- ఎర్రాప్రగడ రామమూర్తి

సురవరం, దాశరథి, కాళోజీ, దేవులపల్లి, కప్పగంతుల, వానమామలై లాంటి వారంతా యుక్త వయసులోనే నవ భావాలతో కలంపట్టారు. ఇరవయ్యో శతాబ్దం మొదటి, రెండు దశకాల్లో జన్మించిన వీరు జాతీయోద్యమం, అప్పటి తెలంగాణ దుస్థితి తదితరాలకు స్పందించి తమ ఆలోచనలకు అక్షరాకృతి  ఇచ్చారు. పద్య, గేయ రూపాల్లో అభ్యుదయ కాంతులను ప్రసరింపజేశారు. సుప్రసిద్ధ తెలంగాణ కవులు తమ యవ్వన ప్రాయంలో రాసిన రచనల సంకలనాన్ని ప్రత్యూష పేరిట 1950లో ‘సాధన సమితి’  వెలువరించింది. నేటి యువ రచయితలకు  స్ఫూర్తిని కలిగించేందుకు తెలంగాణ సాహిత్య అకాడమీ ఈ పుస్తకాన్ని తిరిగి వెలుగులోకి తెచ్చింది. నాటి మేటి కవుల సామాజిక చింతనకు ఈ పొత్తం నిలువుటద్దం. 28 మంది సుప్రసిద్ధ కవులు, రచయితల రచనలతో పాటు వారి జీవనరేఖలను సంక్షిప్తంగా పొందుపరచి పుస్తకానికి మరింత శోభను చేకూర్చారు. 

- దాస్యం సేనాధిపతి

ఆధ్యాత్మిక భూమి భారతదేశంలో పూర్వాచార్యుల సిద్ధాంతాల్ని కరతలామలకం చేసిన గురువులెందరో ఉద్భవించారు. వారిలో పరమార్థానంద ఒకరు. ఆయన ప్రసంగాల సమాహారమే వేదాంత జీవన విధానం. దేవుడున్నాడా? పార్థన ఎలా చెయ్యాలి? సన్యాసమంటే ఏంటి? అద్వైతం, ద్వైతం, విశిష్టాద్వైతం తదితరాల గురించి వివరిస్తూ, నమక చమక మంత్రాల పరమార్థాన్ని బోధిస్తూ అనువాదం అనిపించకుండా చక్కటి తెలుగులో సాగుతుందిది.

- ఎస్‌.సీతాలక్ష్మి

కథ, నవల, పద్యం, కవిత, వ్యాసం వంటి ప్రక్రియలు ఉమాదేవి సమీక్షామాలికలో చక్కగా ఒదిగిపోయాయి. భక్తి ప్రబోధ కాల్ని, విప్లవ సాహిత్యాన్నీ ఒకే అనురక్తితో సమీక్షించారు. తాను చదివిన పుస్తకాల్లోని రసాత్మక అనుభూతుల్ని పాఠకులతో పంచుకునే ప్రయత్నం చేశారు. అరవై అయిదు గ్రంథాల ఈ సమీక్షా కదంబంలో ఆయా రచయితల, రచనల విలువను, అంతరాత్మనూ ఆవిష్కరించి చదువరుల ముందుంచడానికి చేసిన కృషి అభినందనీయం.

- అనిసెట్టి శాయికుమార్‌

ఆంధ్రప్రదేశ్‌ ప్రభుత్వం విద్యలో అమ్మభాషను రద్దుచేస్తూ తీసుకున్న నిర్ణయానికి వ్యతిరేకంగా, మాతృభాషా మాధ్యమాన్ని సమర్థిస్తూ ప్రముఖులు వివిధ పత్రికల్లో రాసిన వ్యాసాలు, ప్రసార మాధ్యమాల్లో చేసిన ప్రతిపాదనల్ని తెలుగు విలాపంగా తెచ్చారు అడపా రామకృష్ణ. ఇందులో కవితలున్నాయి. సంపాదకీయ వ్యాసాలున్నాయి. భాషాభివృద్ధికి చేసిన సూత్రీకరణలు, నిర్వచనాలున్నాయి. అమ్మ భాష ప్రాముఖ్యాన్ని బలంగా వినిపించే పొత్తమిది.

- స్రవంతి

అనుబంధాల పరిమళాల చుట్టూ అల్లుకున్న భావోద్వేగాల కలయికే ఈ 11 కథల సంపుటి. మల్లెపూలంటే ఎంతిష్టమో మాటల్లో చెప్పలేని కూతురికి, నాన్న ఇచ్చిన కానుకే పదిలమైంది. గురువుల ప్రోద్బలంతో విద్యార్థి ఎంత ఎత్తుకు ఎదగొచ్చో మరో కథ వివరిస్తుంది. వివాహిత సీత తనకు ఎదురైన కష్టాల్ని ధైర్యంగా ఎదుర్కొని స్ఫూరిగా నిలుస్తుంది. ఇలా ఇందులోని కథలన్నీ మనసు వీణను మీటేవే.

- రాజ్యలక్ష్మి