పండగలు - Telugu Velugu | Article Stories Competition Books, Magazines Poetry | Ramoji Foundation

భావ దీపావళి

భావ దీపావళి

ఉగాది విజయం

ఉగాది విజయం

డా।। అనంతలక్ష్మి

ఉగాది ఊసులు

ఉగాది ఊసులు

కొలనుపాక మురళీధరరావు

సంస్కృతి నిండుగా... దసరా పండుగ

సంస్కృతి నిండుగా... దసరా పండుగ

ఓలేటి శ్రీనివాసభాను

బంగారు బతుకమ్మ...ఉయ్యాలో

బంగారు బతుకమ్మ...ఉయ్యాలో

దుర్గం రవీందర్‌

అట్లుపోయంగా... ఆరగించంగా

అట్లుపోయంగా... ఆరగించంగా

డా।। యల్లాప్రగడ మల్లికార్జునరావు

మన పంచాంగం ప్రపంచాంగం

మన పంచాంగం ప్రపంచాంగం

తెలుగువారి తొలి పండుగ ఉగాది. ఈ పర్వదినం నాడు పంచాంగ శ్రవణానికి వెళ్లడం సంప్రదాయం. ఈ రోజు దేవాలయంలోనో, రచ్చబండ దగ్గరో పురోహితుడి నుంచి ఆ ఏడాది తమ జీవనం ఎలా సాగుతుందో, వాతావరణం ఎలా ఉంటుంది, పంటల పరిస్థితి ఏమిటి? అనే విషయాలను తెలుసుకునేందుకు ఉత్సుకత చూపుతారు. నిజానిజాల సంగతి ఎలా ఉన్నా...

పూర్తి పాఠం..

సమ్మక్క సారక్క జాతరబోయొద్దమా...

సమ్మక్క సారక్క జాతరబోయొద్దమా...

కాకులు దూరని కారడవిలో కొలువైన కన్నతల్లిని కొలిచేందుకు తెలుగు గిరిజనం పోటెత్తే వేళ... బెల్లమే బంగారమవుతుంది. జంపన్న వాగే జనసంద్రమవుతుంది. ప్రకృతి ఆరాధనకు పెద్దపీటవేసే తెలుగు సంప్రదాయానికి ప్రతీకగా సాగే పండుగలో పాలుపంచుకోవడానికి పిల్లాపాపలతో తరలివచ్చే గిరిపుత్రులకు ఆతిథ్యమిస్తూ మేడారం మురిసిపోతుంది.

పూర్తి పాఠం..

వచ్చి వడపప్పె తిను వట్టి పిచ్చితండ్రి!

వచ్చి వడపప్పె తిను వట్టి పిచ్చితండ్రి!

గణపతి స్తోత్రాలు, కీర్తనల్లో సంస్కృతమే ఎక్కువ. అయితే, అచ్చమైన తెలుగు పదాలతో, మనవైన నుడికారాలతో జంధ్యాల పాపయ్యశాస్త్రి ‘ఉదయశ్రీ’లో ప్రకటించిన ‘నమస్తే’ పద్యమాలిక గణేశుడి నిత్యస్తోత్రాలకు ఏమాత్రం తీసిపోనిది! జాతి వ్యవహారానికి సంబంధించిన సజీవ భాషాపదజాలం పుష్కలంగా ఉన్న పద్య మంజాష ఇది.

పూర్తి పాఠం..

శమంతకమణి రహస్యం

శమంతకమణి రహస్యం

శమంతకమణి అంటే నిజంగా రోజుకు ఎనిమిది బారుల బంగారాన్ని ప్రసాదించేదేనా? అయినట్టయితే ఆ బంగారం భౌతిక రూపంలోని కనకమా? లేదా ఆ మాట వెనక అంతరార్థం ఏమైనా ఉందా? అసలు ‘శం అంతకం’ అంటే ఏంటి? శమంతకమణి కథలోని నిగూఢార్థాలేంటి?

పూర్తి పాఠం..

చిన్ని కృష్ణా నిన్ను చేరి కొలుతు...

చిన్ని కృష్ణా నిన్ను చేరి కొలుతు...

కృష్ణాష్టమినాడు ఉట్లు కొట్టడం తెలుగు ప్రాంతాలన్నింటా ఉన్న ఆచారం. ఆ రోజు పల్లెలు ఎంతో కోలాహలంగా, ఉత్సాహంగా చూసేవారికి కనువిందు చేస్తాయి. గ్రామంలోని దేవాలయం ముందు రెండు పొడవైన స్తంభాలు పాతి వాటిని కలుపుతూ గిలకతో ఉన్న మరో కర్రను బిగిస్తారు.

పూర్తి పాఠం..

మొలకల పున్నమి ముచ్చట్లు

మొలకల పున్నమి ముచ్చట్లు

పులకల మొలకల పున్నమ తోడనె కూడె/ అలివేణి నీ పతితో నాడవే వసంతము’’ అని అడిగాడు అన్నమాచార్యుడు. రాయలసీమ రైతుల పండగ మొలకల పున్నమి(తొలి ముంగారు). ఏటా వైశాఖ పౌర్ణమి నాడు వ్యవసాయ కుటుంబాలు ఆనందోత్సాహాలతో జరుపుకునే ఈ వేడుక విశేషాలివి..!

పూర్తి పాఠం..

వచ్చెను ఉగాది... మధుగీతమ్ముల సంవత్సరాది

వచ్చెను ఉగాది... మధుగీతమ్ముల సంవత్సరాది

ఉగాది అంటే కవుల పండుగ. ఒకప్పుడు ఉగాదికి ప్రత్యేక సంచికలొచ్చినట్టు ప్రతి ఊళ్లోనూ కవి మిత్రులంతా కలిసి సంఘాలు పెట్టుకునీ కవితా సంకలనాలు తీసుకువస్తున్నారిప్పుడు. అన్ని దాహాలలోకి ఉగాది కవితాదాహం వేరు కదా!

పూర్తి పాఠం..

మనకూ కావాలి ఉగాదులూ... ఉషస్సులూ!

మనకూ కావాలి ఉగాదులూ... ఉషస్సులూ!

ఉగాది అంటే ప్రకృతితో రససిద్ధిని పొందడం. రుతువుల రాణి వసంతరాణి ఆగమనాన్ని మనస్ఫూర్తిగా ఆహ్వానించడం. తలవూచే కొమ్మల్లో కుంకుమ చిందే పూల సరాగాలకి తన్మయం చెందడం.

పూర్తి పాఠం..

విజ్ఞాన దీపాలు వెలిగిద్దాం!

విజ్ఞాన దీపాలు వెలిగిద్దాం!

‘దైవతార్చలపుడు తామసభూత ర/ క్షోముఖంబులైన కుత్సితంపు/ జాతులెల్ల దీప సన్నిధి నడఁగు న/ ట్లగుట...’’ అంటాడు తిక్కన మహాభారతంలో. తామస గుణసంపన్నమైన భూతాలు, రాక్షసుల వంటి దుష్టజాతులన్నీ దీపం దగ్గర నశిస్తాయన్నది దీని అర్థం.

పూర్తి పాఠం..

1

Next